Όγκοι Εγκεφάλου | Μεταστάσεις

Τι σημαίνει ο όρος μετάσταση;
Μετάσταση είναι η διασπορά μιας νόσου από ένα όργανο ή μέρος του σώματος σε άλλο μη παρακείμενο όργανο ή μέρος του σώματος. Μόνο κύτταρα κακοήθων όγκων και λοιμώξεις έχουν την ικανότητα να μεθίστανται. Καρκινικά κύτταρα μπορούν να ‘αποδράσουν’, να ‘διαρρεύσουν’, ή να ‘ξεχυθούν’ από έναν πρωτοπαθή όγκο, να εισέλθουν στον λεμφικό ιστό και στα αγγεία του αίματος, να περιπλανηθούν στο κυκλοφορικό σύστημα και να εγκατασταθούν προκειμένου να αναπτυχθούν περαιτέρω σε φυσιολογικούς ιστούς οπουδήποτε μέσα στο σώμα. Μετάσταση, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της κακοήθειας (σε αντίθεση με τους καλοήθεις όγκους). Όταν τα κύτταρα του όγκου μετασταθούν, ο νέος όγκος αποκαλείται δευτεροπαθής ή μεταστατικός όγκος και τα κύτταρά του είναι όμοια με αυτά του πρωτοπαθούς όγκου. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι αν ο καρκίνος του μαστού μετασταθεί στον πνεύμονα ο δευτεροπαθής όγκος αποτελείται από καρκινικά κύτταρα μαστού και όχι από καρκινικά κύτταρα πνεύμονα. Ο όγκος στον πνεύμονα καλείται τότε μεταστατικός καρκίνος μαστού και όχι καρκίνος πνεύμονα.

Πόσο συχνά εμφανίζονται μεταστάσεις εγκεφάλου; Ποιες μορφές καρκίνου οδηγούν συχνότερα και ποιες σπανιότερα σε αυτές;
Η πιθανότητα να εμφανιστούν εξαρτάται ως επί το πλείστον από τον τύπο του καρκίνου και το χρόνο επιβίωσης. Είναι πιο συχνές στον καρκίνο του πνεύμονα, του μαστού, του εντέρου, των νεφρών και της ουροδόχου κύστεως και σε μελάνωμα.

Ποια συμπτώματα προκαλούν;
Τα συμπτώματα εμφανίζονται ανάλογα με την εντόπιση της μετάστασης στον εγκέφαλο καθώς με διαφορετική εντόπιση επηρεάζονται και διαφορετικά λειτουργικά κέντρα αυτού. Αν και δεν υπάρχουν ειδικά κλινικά συμπτώματα τα συμπτώματα της αυξημένης ενδοκράνιας πίεσης (κεφαλαλγία, ναυτία, εμέτοι, υπνηλία), όπως και η εμφάνιση επιληψίας σε ασθενή με αρνητικό ιστορικό για αυτήν την πάθηση, ή η δυσκολία στην κίνηση των άκρων ή η διαταραχή ομιλίας και η διαταραχή συμπεριφοράς θα πρέπει να εγείρουν πολύ σοβαρές υποψίες. Ωστόσο, η αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων, όπως επιληπτική κρίση σε ασθενή με ελεύθερο ιστορικό και η ξαφνική αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης (αυτό μπορεί να οφείλεται σε αιμορραγία μέσα στον ίδιο τον όγκο, οίδημα του εγκεφάλου, ή απόφραξη της διόδου του εγκεφαλονωτιαίου υγρού) είναι επίσης πιθανή.

Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται μέσω μαγνητικής ή αξονικής τομογραφίας. Σε όλες τις περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας καθώς μόνο σε αυτή την εξέταση αξιολογείται η αληθής επέκταση της νόσου καθώς στην αξονική τομογραφία μικρές και συχνά πολυάριθμες μεταστάσεις δεν απεικονίζονται επαρκώς. Η επιβεβαίωση ή ο αποκλεισμός της παρουσίας τους επηρεάζει την επιλογή της καταλληλότερης θεραπευτικής μεθόδου.

Πως αντιμετωπίζονται οι μεταστάσεις εγκεφάλου;

Δεν επιδέχονται το ίδιο αποτελεσματικά την ίδια μορφή θεραπείας. Η θεραπεία εκλογής τους πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με το πλήθος και το μέγεθος των εστιών, την ηλικία, την κλινική κατάσταση, την πρόγνωση του πρωτοπαθούς καρκίνου και τους τύπους των θεραπειών που έχουν εφαρμοσθεί προηγουμένως. Οι μεταστάσεις αντιμετωπίζονται με ακτινοθεραπεία, ακτινοχειρουργική, χημειοθεραπεία, χειρουργείο, ορμονική θεραπεία ή με ένα συνδυασμό των παραπάνω. Σε ασθενείς με διάγνωση καρκίνου ‘αγνώστου πρωτοπαθούς εστίας’ είναι επίσης δυνατό να αντιμετωπισθεί η νόσος ακόμα και αν ο πρωτοπαθής όγκος δεν μπορεί να εντοπισθεί. Οι δυνατότητες αντιμετώπισης που είναι επί του παρόντος διαθέσιμες σπάνια μπορούν να θεραπεύσουν τον μεταστατικό καρκίνο, αν και ορισμένοι όγκοι, όπως ο καρκίνος του όρχεος είναι συνήθως ακόμα ιάσιμοι.

 

Ιδιαίτερα ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα της εφαρμογής της ακτινοχειρουργικής θεραπείας Gamma Knife ως μόνη μέθοδο αντιμετώπισης είτε σε συνδυασμό με άλλες μορφές θεραπείας όπως συμβατική ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία. Διεθνείς πολυκεντρικές μελέτες έχουν αποδείξει, ότι παρά την παρουσία μεταστάσεων εγκεφάλου και όταν αυτές αντιμετωπισθούν μέσω ακτινοχειρουργικής θεραπείας, η πρόγνωση σε ποσοστό 85% των ασθενών δεν εξαρτάται πλέον από την νόσο στον εγκέφαλο, αλλά από την εξέλιξη της πρωτοπαθούς εστίας ή μεταστάσεων της σε άλλα όργανα του σώματος. 

ΔΕΙΤΕ ΣΧΕΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ