Τι είναι το γ-κnife;

Η ακτινοχειρουργική γ-knife χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για την αναίμακτη αντιμετώπιση όγκων αλλά και λειτουργικών διαταραχών του εγκεφάλου. Χάρη στη σταθερή πρόοδο της τεχνολογίας, παραμένει η πρώτη επιλογή, μεταξύ των υπολοίπων διαθέσιμων ακτινοχειρουργικών συστημάτων, των νευροχειρουργών παγκοσμίως. Αυτό αποδεικνύεται και από τον μεγάλο αριθμό ασθενών, που έχουν υποβληθεί σε αυτήν την θεραπεία παγκοσμίως (>1.000.000). Εφευρέτης του Gamma Knife ήταν ο Lars Leksell, Σουηδός νευροχειρουργός (1907-1986, Lars Leksell wikipedia), ο οποίος εφάρμοσε πρώτος στερεοτακτικές μεθόδους χειρουργικής με τη χρήση στερεοτακτικής στεφάνης. Το 1968 έθεσε σε λειτουργία το πρώτο Gamma Knife στη Σουηδία.

Πως λειτουργεί το γ-knife;

Το γ-knife είναι ένα πολύ ακριβές και αποτελεσματικό σύστημα, που χρησιμοποιεί ακτινοβολία για τη θεραπεία παθολογικών καταστάσεων του εγκεφάλου. Η μέθοδος ονομάζεται ακτινοχειρουργική. Εφαρμόζοντας αυτήν την μέθοδο, η ομάδα χειρισμού του μηχανήματος είναι σε θέση να κατευθύνει την ακτινοβολία άμεσα και με χειρουργική ακρίβεια στον επιλεγμένο στόχο στον εγκέφαλο, χωρίς να επηρεάζεται ο περιβάλλων υγιής ιστός.


Μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών που παρέχουν τη δυνατότητα  τρισδιάστατου προγραμματισμού θεραπείας, βάσει απεικονιστικών εξετάσεων (μαγνητικών και αξονικών τομογραφιών ή αγγειογραφιών) και του υψηλού βαθμού ακινητοποίησης του ασθενούς, ο οποίος επιτυγχάνεται με τη χρήση στερεοτακτικής στεφάνης (καθήλωσή της στο κεφάλι του ασθενούς υπό τοπική αναισθησία), η θεραπεία ελαχιστοποιηεί την ακτινοβολία που καταλήγει στον περιβάλλοντα υγιή ιστό του εγκεφάλου. Η ακτινοβολία προέρχεται από 190 πηγές κοβαλτίου-60 που φορτώνονται στη μονάδα του γ-knife. Χιλιάδες ακτίνες ακτινοβολίας μπορούν να παραχθούν από αυτές τις πηγές, με απόλιση κατώτερη του 0,5 του χιλιοστού. Χωριστά, κάθε ακτίνα είναι πάρα πολύ αδύνατη για να βλάψει τον φυσιολογικό ιστό που διαπερνά στο δρόμο της προς το στόχο. Όταν οι ακτίνες συναντώνονται στην περιοχή, που έχει ορισθεί με το σχέδιο θεραπείας, αναπτύσσεται υψηλή δόση ακτινοβολίας, επαρκής για να θεραπεύσει τη στοχευμένη περιοχή.

Λόγω της υψηλής ακρίβειας του γ-knife, η συνολική δόση ακτινοβολίας μπορεί να δοθεί κατά τη διάρκεια μιας και μόνο συνεδρίας, έναντι των πολλαπλών συνεδριών οι οποίες είναι απαραίτητες σε θεραπείες μέσω γραμμικών επιταχυντών (linac, x-knife, cyberknife, novalis), στους οποίους χρησιμοποιούνται συνήθως χαμηλότερες δόσεις, που δίδονται τμηματικά (κλασματοποιημένη ακτινοβολία). Αν κριθεί απαραίτητο, είναι εφικτή η χορήγηση ακτινοχειρουργικής θεραπείας σε 2-5 συνεδρίες, με το γ-knife.

 

 

ΣΚΙΤΣΟ ΤΡΟΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ LEKSELL GAMMA KNIFE PERFEXION

 

Γίνεται στερεοτακτική ακτινοχειρουργική με γ-knife χωρίς την χρήση στερεοτακτικής στεφάνης;

Η χρήση της στερεοτακτικής στεφάνης είναι ιδιαίτερα σημαντική για την απόλυτη ακινητοποίηση της κεφαλής κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Μόνο με αυτήν επιτυγχάνεται ο μέγιστος βαθμός ακρίβειας του συστήματος και παραμένει απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση στερεοτακτικής ακτινοχειρουργικής θεραπείας. Με το νέο Gamma Knife Perfexion δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα θεραπείας χωρίς τη στεφάνη με τη χρήση της μεθόδου ακινητοποίησης Extend. Αντί της στεφάνης χρησιμοποιείται μονάδα ακινητοποίησης της κεφαλής, που εφαρμόζεται μέσω μαλακού εκμαγείου της άνω γνάθου. Όταν το εκμαγείο τοποθετηθεί εντός της στοματικής κοιλότητας αυτό εφαρμόζεται στην άνω γνάθο μέσω κενού αέρος και χρησιμοποιείται ως ο μόνος τρόπος ακινητοποίησης σε πλαίσιο από το οποίο λαμβάνονται οι συντεταγμένες μέσω μαγνητικής ή/και αξονικής τομογραφίας.

Η μέθοδος αυτή ΔΕΝ αντικαθιστά την στερεοτακτική στεφάνη και ΔΕΝ παρέχει την ίδια ακρίβεια με αυτήν. Μπορεί όμως να εφαρμοσθεί σε περιπτώσεις, που η χαμηλότερη απαιτούμενη ακρίβεια στην εφαρμογή της δόσης ακτινοβολίας το επιτρέπει, σε περιπτώσεις κατά εξαίρεση προγραμματισμού της θεραπείας σε περισσότερες από μία συνεδρίες (στόχους μεγαλύτερους από 3 εκατοστά) ή σε περιπτώσεις θεραπειών στην περιοχή του προσωπικού κρανίου ή του αυχένος.

Με την τεχνική ακινητοποίησης Extend διευρύνεται η ένδειξη αντιμετώπισης μέσω ακτινοχειρουργικής θεραπείας γ-knife 1. σε στόχους με μεγαλύτερο μέγεθος από το ως τώρα ισχύον όριο των 3 εκατοστών καθώς γίνεται εφικτή η κλασματοποίηση της θεραπείας (εφαρμογή σε περισσότερες από 1 συνεδρίες) και 2. σε στόχους στην περιοχή του προσώπου και του αυχένος, οι οποίοι ως τώρα δεν ήταν προσπελάσιμοι λόγω της τοποθέτησης της στερεοτακτικής στεφάνης.